İstanbul’un göbeğinde, betonların arasından sıyrılıp gelen renkli bir yaşam var: Şişli’nin travesti dünyası. Belki sabah işe giderken yanından geçtiğiniz biri, belki akşam kafede çay içerken göz göze geldiğiniz… Farkında olmadan hayatınıza değen ama hikâyesini hiç merak etmediğiniz insanlar onlar. Şimdi gelin, önyargılarınızı bir kenara bırakın ve birlikte bu görünmeyen dünyanın kapısını aralayalım.
Görünenden Daha Fazlası: Travesti Ne Demek?
İlk soruyu netleştirelim: Travesti kime denir? En basit haliyle, doğumda atanan cinsiyetle kendini tanımlamayan ve genellikle kadınsı kimliği benimseyen bireylerdir. Ancak bu tanımın ardında, kimlik mücadelesi, dışlanmışlık, var olma savaşı ve en çok da yaşama tutkusu vardır. Travesti olmak bir tercihten çok, bir öz varoluşun ifadesidir. Şişli gibi bazı semtler ise bu ifadeye alan açan nadir yerlerdendir.
Şişli Neden Bu Kadar Önemli?
Şişli sadece bir semt değil, birçok farklı kimliğin bir arada yaşayabildiği nadir mahallelerden biri. Renkli sokakları, açık fikirli kafeleri ve özgür atmosferi sayesinde travesti bireyler için yıllardır bir güvenli liman oldu. Burada bir travesti olarak sokakta yürümek, belki başka semtlerde tehlike doğururken, Şişli’de biraz daha mümkün. Bu da burayı, görünmez hayatların görünür olmaya başladığı bir yer haline getiriyor.
Peki Ya Günlük Hayat?
Dışarıdan bakıldığında, makyajlı yüzler, gösterişli kıyafetler ve güçlü duruşlar görünebilir. Ama biraz daha yaklaştığınızda, göreceğiniz şey yorgun bakışlar, saklanmaya çalışılan korkular ve her şeye rağmen yıkılmamış bir umut olur. Çünkü Şişli travesti bireyler için sadece bir adres değil; aynı zamanda hayatta kalma biçimi.
Günlük hayatta birçokları güvencesiz işlerde çalışıyor, sağlık hizmetine erişmekte zorlanıyor, hatta barınma hakkı için bile mücadele ediyor. Ama tüm bunlara rağmen, dayanışma içinde yaşanan bir hayat da var bu sokaklarda. Belki küçük gruplar, ama birbirine sımsıkı sarılmış hayatlar…
Dayanışmanın Sesi: Birlikte Güçlü Kalmak
Şişli’deki travesti topluluğu, sadece bireysel değil, toplu bir varoluşla hayatın içinde kalıyor. Dernekler, gönüllü kuruluşlar, arkadaş grupları… Hepsi, dışarıdan görünmeyen bir dayanışma ağı örüyor. Kimi zaman birinin evinde toplanıp yemek pişiriliyor, kimi zaman bir etkinlikte buluşulup dertleşiliyor. Bu küçük ama sıcak çember, birçok kişi için yaşama tutunmanın tek yolu.
Toplumsal Kabulleniş Hâlâ Yolun Başında
Elbette Şişli’de bile her şey güllük gülistanlık değil. Travesti bireyler hâlâ şiddete, hakarete, yok sayılmaya maruz kalıyor. Bazıları ev bulamıyor, bazıları sırf kimliği yüzünden işten atılıyor. Ancak buna rağmen, Şişli’nin sokaklarında dirençle yürüyen bu insanlar, toplumun aynası gibi. Onlara nasıl davrandığımız, aslında kendimize ne kadar insanız sorusunun cevabını veriyor.
Bir Gece, Bir Sohbet, Bir Gülümseme…
Belki de asıl dönüşüm, bir travesti birey ile yapılan küçük bir sohbette başlıyor. Samimi bir gülümseme, önyargısız bir bakış ya da sadece “Nasılsın?” diye sormak bile o kişi için çok şey ifade edebiliyor. Çünkü uzun süredir duyulmayan bu sorular, insan yerine konulduğunu hissettiriyor. Ve bazen, en güçlü iyileştirici budur: Anlaşılmak.
Not: Gördüğümüzden Fazlası Var
“Şişli Travesti Dünyasının Kapılarını Aralamaya Hazır mısınız?” sorusu, sadece meraktan ibaret değil. Bu soru, aynı zamanda bir çağrı: görmeye, anlamaya ve belki de değişmeye. Çünkü o kapının ardında, kim olduğunu cesurca yaşayan ama hâlâ anlaşılmayı bekleyen kalpler var.
Gelin bu kapıyı birlikte aralayalım. Çünkü insan olmak, bazen sadece dinlemekle başlar.
| Soru | Cevap (Röportaj: “Ayça” – Şişli’de Yaşayan Travesti Birey) |
|---|---|
| Kendinizi bize biraz tanıtır mısınız? | Ben Ayça, 29 yaşındayım. 6 yıldır Şişli’de yaşıyorum. Travesti bir bireyim ve bu kimliğimle yaşamaya cesaret edebildiğim nadir yerlerden biri burası. Moda ilgim var, aynı zamanda freelance makyaj artistliği yapıyorum. |
| Şişli’de yaşamak sizin için ne ifade ediyor? | Özgürlük. Belki çok klişe bir kelime gibi gelecek ama başka semtlerde sokakta yürürken tedirgin oluyorsun. Şişli’de en azından biraz daha rahat nefes alabiliyorum. İnsanların gözüne batmadan var olabildiğim tek yer diyebilirim. |
| Travesti bir birey olarak hangi zorluklarla karşılaşıyorsunuz? | İş bulmak en büyük sorun. CV gönderiyorsun, görüşmeye gidiyorsun ama seni gördüklerinde “Biz sizi ararız” deyip geçiştiriyorlar. Ev tutmak da zor. Kimse “bu tarz insanları” istemiyor binasında. Yalnızlık, önyargı, dışlanma… Hepsi hayatımın bir parçası oldu zamanla. |
| Size en çok ne iyi geliyor? | Bir dostun gülümsemesi, samimi bir sohbet, arada bir gelen destek mesajları… Bunlar benim için çok kıymetli. Bazen sadece “Yanındayız” demek bile yeterli oluyor. Ayrıca müzikle uğraşmak ve makyaj yapmak ruhumu dinlendiriyor. |
| Toplumdan ne bekliyorsunuz? | Sadece insan gibi davranılmak istiyoruz. Ne fazla ilgi ne de nefret… Yargılanmadan, küçümsenmeden yaşamayı hak ediyoruz. İnsanlar bizi görsün, anlasın, gerçekten dinlesin istiyoruz. Çünkü biz de bu toplumun bir parçasıyız. |
| Son olarak ne söylemek istersiniz? | Şişli bana nefes oldu ama herkesin Şişli’si yok. Bu yüzden daha fazla empati, daha çok destek ve daha az yargı gerekiyor. Biz sadece var olmak istiyoruz. Bu kadar basit. |